อาหารพืชและความผิดปกติของการขาดอาหาร

หากพูดถึงอาหารไม่ว่าจะเป็นคน หรือพืชก็มีความต้องการเช่นกัน โดยส่วนใหญ่เวลาที่เราปลูกต้นไม้ตามบ้านเรือน เราก็แค่ใส่ปุ๋ยสูตรที่ขาย ๆ กัน หลาย ๆ ท่านอาจไม่รู้เลยว่านอกจากปุ๋ยที่เราใส่กันแล้วยังมีธาตุอาหารรอง และธาตุอาหารเสริมสำหรับพืชอีก จะมีสักกี่คนที่รู้ว่าอาหารของพืชคืออะไร วันนี้ผมจะพาทุกท่านมารู้จักกับอาหารของพืชแบบ คร่าว ๆ และวิธีสังเกตุอาการผิดปกติของการขาดอาหารกันนะครับ อาหารของพืชแบ่งเป็น 3 อย่างเดียวกัน คือ ธาตุอาหารหลัก , ธาตุอาหารรอง และ ธาตุอาหารเสริม

ธาตุอาหารรอง

ธาตุอาหารรอง จะไม่ค่อยมีปัญหาขาดแคลนในดินทั่ว ๆ ไป โดยปกติเมื่อมีการใส่ปุ๋ย N P K ลงไปในดินมักจะมีธาตุเหล่านี้ปนลงไปด้วยเสมอ แต่เราก็สามารถสังเกตุและควรรู้ไว้ก็ดีนะครับ

• แคลเซียม (Ca) เป็นองค์ประกอบที่ช่วยในการแบ่งเซลล์ การผสมเกสร การงอกของเมล็ด
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ใบที่ผลิออกมาใหม่จะหงิกงอ ตายอดไม่เจริญ อาจมีจุดดำที่เส้นใบ รากสั้น ผลแตก และมีคุณภาพไม่ดี

• แมกนีเซียม (Mg) เป็นองค์ประกอบสำคัญของคลอโรฟิลล์ ช่วยสังเคราะห์กรดอะมิโน วิตามิน ไขมัน และน้ำตาล ทำให้สภาพกรดด่างในเซลล์พอเหมาะ และช่วยในการงอกของเมล็ด
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ใบแก่จะเหลือง ยกเว้นเส้นใบ และใบจะร่วงหล่นเร็ว

• กำมะถัน (S) เป็นองค์ประกอบของกรดอะมิโน โปรตีน และวิตามิน
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ทั้งใบบนและใบล่าง จะมีสีเหลืองซีด และต้นอ่อนแอ

ธาตุอาหารเสริม

เป็นธาตุอาหารที่พืขต้องการใช้ในปริมาณน้อย แต่ถึงอย่างไรก็มีความสำคัญและจำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชไม่น้อยไปกว่ากันนะครับ

• โบรอน (B) ช่วยในการออกดอกและการผสมเกสร มีบทบาทสำคัญในการติดผลและการเคลื่อนย้ายน้ำตาลมาสู่ผล การเคลื่อนย้ายของฮอร์โมน การใช้ประโยชน์จากไนโตรเจนและการแบ่งเซลล์
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ตายอดจะตายแล้วเริ่มีตาข้าง แต่ตาข้างก็จะตายอีก ลำต้นไม่ค่อยยึดตัว กิ่งและใบจึงชิดกัน ใบเล็ก หนาโค้งและเปราะ

• ทองแดง (Cu) ช่วยในการสังเคราะห์คลอโรฟิลล์ การหายใจ การใช้โปรตีนและแป้ง กระตุ้นการทำงานของเอนไซม์บางชนิด
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ตายอดจะชะงักการเจริญเติบโตและกลายเป็นสีดำ ใบอ่อนเหลือง และพืชทั้งต้นจะชะงักการเจริญเติบโต

• คลอรีน (Cl) มีบทบาทบางประการเกี่ยวกับฮอร์โมนในพืช
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ พืชจะเหี่ยวง่าย สีใบซีด และบางส่วนแห้งตาย

• เหล็ก (Fe) ช่วยในการสังเคราะห์คลอโรฟิลล์ มีบทบาทสำคัญในการสังเคราะห์แสงและหายใจ
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ใบอ่อนจะมีสีขาวซีดในขณะที่ใบแก่ยังเขียวสด

• แมงกานีส (Mn) ช่วยในการสังเคราะห์แสงและการทำงานของเอนไซม์บางชนิด
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ใบอ่อนจะมีสีเหลืองในขณะที่เส้นใบยังเขียว ต่อมาใบที่มีอาการดังกล่าวจะเหี่ยวแล้วร่วงหล่น

• โมลิบดินัม (Mo) ช่วยให้พืชใช้ไนโตรเจนให้เป็นประโยชน์และเกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์โปรตีน
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ พืชจะมีการอาการคล้ายขาดไนโตรเจน ใบมีลักษณะโค้ง คล้ายถ้วย ปรากฏจุดเหลือง ๆ ตามแผ่นใบ

• สังกะสี (Zn) ช่วยในการสังเคราะห์ฮอร์โมนออกซิน คลอโรฟิลล์และแป้ง
  ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ใบอ่อนมีสีเหลืองซีดและปรากฏสีขาว ๆ ประปรายตามแผ่นใบ โดยเส้นใบยังเขียว รากสั้นไม่เจริญตามปกติ

เมื่อมีการปลูกพืชลงบนดิน ย่อมมีการเปลี่ยนแปลงปริมาณของธาตุอาหารต่าง ๆ ที่มีอยู่ในดิน เนื่องจากในขณะที่พืชมีการเจริญเติบโต พืชจะดูดดึงธาตุอาหารในดินไปใช้และเก็บสะสมไว้ในส่วนต่าง ๆ ได้แก่ ใบ ลำต้น ดอก ผล และยิ่งปลูกในกระถางหรือในวงบ่อซีเมนต์แล้ว แร่ธาตุที่มีอยู่ในดิน ย่อมหมดไปเราจึงต้องมั่นให้ปุ๋ย และดูแลสภาพต้นไม้ที่เราปลูกด้วย หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อยครับ สำหรับการดูแลและรักษาต้นไม้ที่เรารัก

** เนื้อหาในบทความนี้คัดลอกมาจากหนังสือให้ความรู้เรื่อง ดิน สำหรับเยาวชน ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2